چارچوبی پایدار برای مداخله و بازآفرینی میراث- سو؛ مروری سیستماتیک

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

بیان مسئله: ناکارآمدی رویکردهای مرسومِ مداخله در پهنه‌‌های میراثی، صاحب‌نظران توسعۀ شهری را به ‌‌‌‌‌‌جست‌وجو در مورد شیوه‌‌‌‌‌‌‌های پایدارتر مداخله واداشته است. در نظر گرفتن این پهنه‌ها به مثابۀ موجودیتی فاقد ارزش، باعث اعمال سیاست‌های گرته‌‌برداری شده از رویکردهای نولیبرالی شده که درنهایت تخریب‌های گسترده در میراث بشری، کالایی‌شدن فضاهای عمومی شهری و نادیده گرفته شدن منافع عمومی به نفع سود و سرمایه‌دار را سبب می‌شود؛ بر این اساس پرسش اصلی به این موضوع اختصاص یافته ‌است که با چه مدل مداخله‌ای می‌توان در اقدامی هم‌آهنگ و هم‌آوا منفعت کلیة کنش‌گران را در پهنه‌های میراثی برآورده ساخت، شرایط اقتصادی، کالبدی، محیطی و اجتماعی را بهبود بخشید و از میراث نیز حفاظت به عمل آورد؟ 
هدف پژوهش: در راستای مواجهه با این مسئله پژوهشگران از دیدگاهی نظری و در چارچوب روش‌شناسی مرور سیستماتیک و پژوهش کیفی می‌کوشند مدلی پایدار و یکپارچه برای بازآفرینی میراث-‌سو ارائه دهند.
روش پژوهش: براساس هدف اصلی پژوهش و در چارچوب روش‌شناسی مرور سیستماتیک، نخست جست‌‌وجوی هدفمند در پایگاه‌های دادۀ معتبر علمی خارجی و داخلی با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط در دستورکار قرار گرفت. بر این اساس تعداد 693‌ مقاله و کتاب گزینش شد؛ پس از پالایش اولیه و تحدید و تدقیق موضوع این مقدار به 68‌ منبع مرتبط کاهش پیدا کرد. به منظور استخراج ارتباط بین متون مورد استفاده، از ‌نرم‌افزار VOSviewer بهره گرفته شد و در‌‌نهایت با استفاده از روش تحلیل مضمون به کمک نرم‌افزار مکس‌کیودا مدل مفهومی بازآفرینی مداخله در پهنه‌های میراثی پیشنهاد شد. 
نتیجه‌گیری: به عنوان دستاورد پژوهش مدلی پایدار و یکپارچه مشتمل بر اصول و معیارهای بازآفرینی پایدار میراث- سو (شامل شش بعد اصلی: ابزار-روند مداخله؛ حدود مداخله؛ نیروهای مؤثر؛ شیوه تأمین منابع مالی؛ کنش‌گران و نیت‌ها) به منظور مداخله درپهنه‌‌‌‌‌‌های میراثی ارائه شد. بر این اساس، منظور از پایداری میراث-‌سو رویکردی است که مشتمل بر شکل جامع‌تری از راهبرد و عمل با تأکید بیشتر بر یکپارچه‌نگری، موازنة میان ابعاد مختلف، دگرگونی کالبدی به واسطه پیش‌ران‌های بهبوددهنده وضعیت اقتصادی-اجتماعی-کالبدی و محیطی، مشارکت چندبخشی با تأکید بر نقش جوامع محلی و تأکید بر زنجیره‌ای از فعالیت‌‌‌‌های فرهنگی مبتنی بر میراث باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Sustainable Framework for Intervention and Heritage-Led Regeneration: A Systematic Review

نویسندگان [English]

  • Mostafa Ghaderi Dehkordi 1
  • Sahar Nedaei Tousi 2
1 Ph.D. Candidate in Urbanism, Faculty of Architecture and Urbanism, Shahid Beheshti University of Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Architecture and Urbanism, Shahid Beheshti University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

Problem statement: The ineffectiveness of conventional approaches to intervention in heritage areas has made urban development experts search for more sustainable methods of intervention. Considering these areas as a valueless entity has led to the implementation of policies derived from neoliberal approaches, which ultimately cause widespread destruction of human heritage, the commodification of urban public spaces, and the neglect of public interests in favor of profit and capitalists. Based on this, the main question is dedicated to the issue of what intervention model can be used to fulfill the interests of the stockholders in the heritage areas, improve the economic, physical, environmental, and social conditions, and protect the heritage in a coordinated and harmonious action.
Research objective: To face this problem, researchers from a theoretical point of view and within the framework of systematic review methodology and qualitative research are trying to provide a sustainable and integrated model for heritage-led regeneration.
Research method: Based on the main objective of the research and aligned with the framework of the systematic review methodology, first a targeted search in valid foreign and domestic scientific databases using relevant keywords was put on the agenda. Based on this, 693 articles and books were selected; After the initial refinement, identification, and verification of the topic, this amount was reduced to 256 sources and finally 68 related sources. To find the relationship between the used texts, the VOSviewer software was used, and finally, using the thematic analysis method, with the help of MAXQDA software, a conceptual model of intervention regeneration in heritage areas was proposed. 
Conclusion: as a result of the research, a sustainable and integrated model containing the principles and criteria of sustainable heritage-led regeneration (including six main dimensions: the intervention tool process; the limits of the intervention; the effective forces; the method of providing financial resources; stakeholders and intentions) It was presented to intervene in heritage areas. Based on this, heritage-led sustainability is an approach that includes a more comprehensive form of strategy and action with more emphasis on integration, balance and balance between different dimensions, and physical transformation through drivers that improve the economic, social, physical, and environmental conditions. Multi-sector participation underscores the role of local communities and emphasizes a chain of heritage-based cultural activities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heritage areas
  • Heritage-led urban sustainable regeneration
  • Intervention
  • Systematic review
  • Qualitative analysis

مراجع

آریانا، اندیشه؛ محمدی، محمود و کاظمیان، غلامرضا. (1397). مدل مدیریت تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری برپایه حکمروایی همکارانه. نامه معماری و شهرسازی، 11(21)، 123-143.https://sid.ir/paper/215898/fa 
ابراهیمی مینق، جعفر؛ امیری، محمد و عامری، مهدی. (1386). مکتب فرانکفورت و نظریۀ انتقادی (آراء و نظریه‌ها). پژوهش‌نامۀ علوم اجتماعی، 1(۴)، 65-۸۶. https://sid.ir/paper/496316/fa
امانیان بیدختی، حسین و حاتمی‌نژاد، حسین. (1399). تحلیل نحوۀ مداخلۀ نهادهای مسئول بازآفرینی با ‌رویکرد محله پایدار. دومین کنفرانس علمی پژوهشی شهرسازی، عمران، معماری و محیط زیست موناکو، موناکو. فرانسه. https://isnac.ir/XDAB-FBCAG
بودریار، ژان. (1392). جامعۀ مصرفی: اسطوره‌ها و ساختارها. (ترجمۀ پیروز ایزدی). ثالث.
جمشیدی، شهرام. (1393). تأملی در ابعاد بازآفرینی شهری. دومین کنگره بین المللی سازه، معماری و توسعه شهری، تبریز، دبیرخانه دائمی کنگره بین المللی سازه، معماری و توسعۀ شهری. 
حاجی علی اکبری، کاوه و صرافی، مظفر. (1397). چارچوب برنامه‌ریزی بازآفرینی محله‌‌‌های فرودست شهری به منظور تحقق پایداری اجتماعی-فضایی (مورد پژوهی: محله‌‌های فرحزاد، عودلاجان و جلیلی در کلانشهر تهران) (پایان‌نامۀ منتشرنشدۀ دکترای برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای). دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
درخشه، جلال؛ افتخاری، اصغر و ردادی، محسن. (1394). تحلیل مضمونی اعتماد در اندیشۀ آیت‌الله خامنه‌ای. جستارهای سیاسی معاصر، 6 (17)، 53-72.
زنگی‌آبادی، علی؛ غلامی، یونس و موسوی، سیدعلی. (1390). بررسی رویکرد بازآفرینی شهری با استفاده از مدل SWOT نمونۀ موردی: بافت مرکزی شهر مشهد. انجمن جغرافیای ایران، 9 (30)، 57-76. 
سجادزاده، حسن و زلفی گل، سجاد. (1394). طراحی شهری در بازآفرینی محلات سنتی با رویکرد محرک توسعه نمونه موردی: محله کلپا همدان. آمایش محیط، 8(31)، 147-171. 
سلیمانی، جمشید. (1395). بررسی عوامل موثر بر تأمین مالی بازآفرینی شهری (نمونه موردی: بندرعباس). (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، ایران.
سوندرز، پیتر. (1394). نظریه اجتماعی و مسئلۀ شهری. (ترجمۀ محمود شارع‌پور). تیسا ساغر مهر.
Adair, A. S., Berry, J. N., McGreal, W. S., Deddis, W.G. & Hirst, S.M. (1999). Evaluation of investor behaviour in urban regeneration. Urban Studies, 36(12), 2031-2045. Doi:10.1080/0042098992520.
Akampurira, E., Root, D. & Shakantu, S. (2008). Factors constraining the implementation of public private partnerships in the electricity sector in Uganda. Retrieved April 7, 2023, from http://www.cib2007.com/papers/CIDB2008%20Final%20Paper%20No27.pdf
Atkinson, R. (2002). Does gentrification help or ham urban neighborhoods? An assessment of the evidence base in the context of new urban agenda. ESRC Centre for Neighborhood Research.
Bluestone, B. & Harrison, B. (1982). The deindustrialization of America: plant closings, community abandonment and the dismantling of basic industry. Basic Books.
Boyatzis, R. E. (1998). Transforming qualitative information: Thematic analysis and code development. Sage.
Bradbury, K. L., Downs, A. & Small, K. A. (1980). Some Dynamics of Central City-Suburban Interactions. The American Economic Review, 70(2), 410-414.
Bricocoli, M. & Floridi, G. (2022). Honours program in Urban regeneration and large-scale urban developments. Dipartmento Di Architectura e studi urbani. DASTU Honours programme. Politecnico di Milano.
Bullen, P. A. & Love, P. E. (2011). Adaptive reuse of heritage buildings. Structural Survey, 29(5). 411-421. DOI:10.1108/02630801111182439.
Consulting, A. (2010). Impact of historic environment regeneration-final report. English heritage. Amion consulting.
Cope, M. & Latcham, F. (2009). Narratives of Decline: Race, Poverty, and Youth in the Context of Postindustrial Urban Angst. The Professional Geographer, 61(2), 150-163. doi:10.1080/00330120902736013.
Centre for Reviews and Dissemination. CRD (2008). Search strategies for identifying systematic reviews and meta-analysis on MEDLINE. University of York. 1-294.
Dogruyol, K., Aziz, Z. & Arayici, Y. (2018). Eye of sustainable planning: a conceptual heritage-led urban regeneration planning framework. Sustainability, 10(1343), 1-22. doi:10.3390/su10051343.
Elseragy, A., Elnokaly, A. & Abul-Ela. M. (2018). Heritage-led Urban Regeneration as a catalyst for Sustainable Urban Development. Chapter 4. Heritage and Economics. Provided by University of Lincoln Institutional Repository.
European Commission: DG-XI. (1996). European Sustainable Cities. Expert Group on the Urban Environment. European Commission.
Evans, J. P. (2012). Sustainable regeneration. In H. Lovell, M. Elsenga & S. Smith (Eds.), International Encyclopedia of housing and home. Elsevier.
Fiske, J. (1998). The popular economy, Cultural Theory and Popular Culture. Prentice Hall.
Fouseki, K. & Nicolau, M. (2018). Urban Heritage Dynamics in ‘Heritage-Led Regeneration’: Towards a Sustainable Lifestyles Approach. The Historic Environment: Policy & Practice, 9(3-4), 229–248. DOI: 10.1080/17567505.2018.1539554.
Gottdiener, M. & Budd, L. (2005). Key Concepts in Urban Studies. SAGE Publications Ltd.
Harvey, D. (2017). Marx, Capital, and the Madness of Economic Reason. Oxford University Press.
Hemphill, L., McGreal, S. & Berry, J. (2002). An aggregated weighting system for evaluating sustainable urban regeneration. Journal of Property Research, 19(4), 353-373. DOI:10.1080/09599910210155491.
Ho, E. C. M. (2012). Renewing the Urban Regeneration Approach in HongKong. Discovery–SS Student E-Journal, (1), 110-139. 
Hoekveld, J. J. (2014). Understanding Spatial Differentiation in Urban Decline Levels. European Planning Studies, 22(2), 362-382. DOI: 10.1080/09654313.2012.744382
Hoffman, S. L. (2007). The law and business of international project finance (3rd ed.). Cambridge University Press.
Jung, T., Lee, J., Yap, M. & Ineson, E. (2015). The role of stakeholder collaboration in culture-led urban regeneration: A case study of the Gwangju project, Korea. Cities, (44), 29-39. DOI:10.1016/j.cities.2014.12.003.
Kazmierczak, A. Curwell, S. R. & Turner, J. C. (2009). Assessment methods and tools for regeneration of large urban distressed areas. In: Proceedings of the International Conference on Whole Life Urban Sustainability and its Assessment. Glasgow. Scotland. United Kingdom.
Korkmaz, C. & Balaban, O. (2020). Sustainability of Urban Regeneration in Turkey: Assessing the Performance of the North Ankara Urban Regeneration Project. Habitat International, (95), 29-39. DOI:10.1016/j.habitatint.2019.102081.
Kriese, U. & Scholz, R. W. (2011). The positioning of sustainability within residential property marketing. Urban Studies, 48(7), 1503-1527.
Leary, M. E. & McCarthy, J. (2013). Introduction urban regeneration a global phenomenon. In M. E. Leary & J. McCarthy (Eds.), The Routledge companion to urban regeneration. Routledge.
Lefebvre, H. (1974). The Production of Space (D. Nicholson-Smith, Trans.). Press Ltd, Padstow, Cornwall.
Litchfield, D. (1992). Urban regeneration for the 1990s. London Planning Advisory Committee.
Martin, R. & B. Rowthorn. (1986). The Geography of Deindustrialization. Macmillan.
Marx, K. (1976). Capital: A Critique of Political Economy. V. I. :Penguin Harmondsworth.
McGreal, S., Adair, A., Berry, J., Deddis, B. & Hirst, S. (2000). Accessing private sector finance in urban regeneration: investor and non-investor perspectives. Journal of Property Research, 17(2), 109–131. DOI:10.1080/095999100367949.
Miles, S. & Paddison, R. (2007). Introduction: The Rise and Rise of Culture-led Urban Regeneration. Culture-Led Urban Regeneration. Sustainability. 15(1), 49-59. DOI:10.1080/00420980500107508.
Moldoveanu, M. & Loan Franc, V. (2014). The Impact of the economic crisis on culture. Review of General Management, 14(2), 15-35.
Næss, P. (2001). Urban Planning and Sustainable Development. European Planning Studies, 9(4). 503-524. DOI: 10.1080/713666490.
Natividade-J., E., Almeida, A., Sousa, N. & Coutinho-Rodrigues, J. (2019). A Case Study Driven Integrated Methodology to Support Sustainable Urban Regeneration Planning and Management. Sustainability, 11(1), 4129. DOI:10.3390/su11154129.
Omidwar, M., Daneshvar, M. & Saeidi Mofrad, S. (2021). Social events and investigating their role in culture-led urban regeneration of the historical context using the method of structural equations. (Case study: Arg neighborhood of Mashhad). Creative city design, 3(2), 90-101.
Pendlebury, J. & Porfyriou, E. (2017). Heritage, urban regeneration and place making. Journal of Urban Design, 22(4). 429-432. DOI: 10.1080/13574809.2017.1326712
Robbins, M. D. & Simonsen, B. (2002). A Dynamic Method of Citizen Preference Revelation. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 14(3). DOI: 10.1108/JPBAFM-14-03-2002-B006.
Roberts, P. (2000). The evolution, definition and purpose of urban regeneration. In P. Robert, & H. Skye (Eds.), Urban regeneration: A handbook. Sage Publication.
Saltman, J. (2014). Three Strategies for Reducing Involuntary Segregation. The Journal of Sociology & Social Welfare, 4(5), 806-821. DOI:10.15453/0191-5096.1198.
Saunders, P. (2015). Social Theory and the Urban Problem. translated by Mahmoud Sharipour. Tisa Publishing. [In Persian]
Scheffler, N. (2008). Sustainable management strategies for vital historic urban landscapes. Urbact network hero.
Smith, N. (2002). New Globalism, New Urbanism: Gentrification as Global Urban Strategy. Antipode, A radical jurnal of geography, 34(3). DOI:10.1111/1467-8330.00249.
Svetlana, K. P. (2018). Transdisciplinary Research as a Platform for Sustainable Urban Regeneration. Springer International Publishing AG. part of Springer Nature 2018. In H. Sadri (Ed.), Neo-liberalism and the Architecture of the Post Professional Era. The Urban Book Series.
Swartz, D. (1997). Culture and power: The sociology of Pierre Bourdieu. The university of Chicago Press.
Tallon, A. (2010). Urban Regeneration in the UK. Tylor & Francis e Library.
Tweed, C. & Sutherland, M. (2007). Built cultural heritage and sustainable urban development. Landscape and Urban Planning, 62-69. DOI:10.1016/j.landurbplan.2007.05.008.
UN-Habitat. (2003). The Challenge of Slums; Global Report on Human Settlements 2003 (1 Ed.). Earthscan Publications Ltd.
van den Berg, L., Drewett, R., Klaassen, L. H., Rossi, A. & Vijverberg, C. H. (1982). Urban Europe: A study of growth and decline. Pergamon.
Wolfswinkel, J. F., Furtmueller, E., & Wilderom, C. P. M. (2013). Using Grounded Theory as a Method for Rigorously Reviewing Literature. European Journal of Information Systems, 22(1), 45–55. https://doi.org/10.1057/ejis.2011.5
Yuan, J., Skibniewski, M., Li, Q. & Shan, J. (2010). The driving factors of china’s public‐private partnership projects in Metropolitian transportation systems: Public sector’s viewpoint. Journal of Civil Engineering and Management, 16(1), 5–18. DOI:10.3846/jcem.2010.01.
باغ نظر
دوره 21، شماره 131
اردیبهشت 1403
صفحه 35-48

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار